การเลือกใช้งานหม้อแปลง
ปัจจัยในการเลือกใช้งานหม้อแปลงที่สำคัญ
ๆ มีอยู่ 3 ปัจจัยคือ แรงดันด้านขดเซกันดารี่, อัตราทนกำลังและ เรกูเลชั่นแฟก
เตอร์ แรงดันด้านขดเซกันดารี่โดยทั่วไปจะบอกเป็นแรงดันอาร์เอ็มเอส (rms)
ที่โหลดมีอัตรากำลังสูงสุด ซึ่งมีหน่วยเป็นโวลท์ แอมป์ (VA) หรือวัตต์ เช่นหม้อแปลง
15 โวลท์ (rms) เมื่อต่อกับโหลดที่ต้องการกำลัง 20 วัตต์ แต่เมื่อไม่มีโหลดแรงดันด้านขด
เซกันดารี่จะเพิ่มมากขึ้น ซึ่งค่าที่เพิ่มขึ้นนี้แสดงถึงค่าเรกูเลชั่นแฟกเตอร์
ดังนั้นถ้าแรงดัน ด้านขดเซกันดารี่มีค่า 15 โวลท์ และหม้อ แปลงมีค่า เรกูเลชั่นแฟกเตอร์
10 เปอร์เซ็นต์ (ซึ่งเป็นค่าปกติของหม้อแปลงทั่ว ๆ ไปด้วย) ขณะไม่มีโหลด
แรงดันด้านขดเซกัน ดารี่ จะได้เท่ากับ 16.5 โวลท์

รูปที่ 17 กราฟแสดงการเลือกใช้หม้อแปลง
ค่าแรงดัน
(rms) ของขดเซกันดารี่จะมีค่าไม่เท่ากับค่าแรงดันไฟกระแสตรงทางเอาต์พุตของวงจรเร็กติไฟเออร์แบบ
เต็มคลื่น จากรูปที่ 17 เราสามารถคำนวณค่าแรงดันไฟกระแสตรงทางเอาต์พุต โดยจะมีค่าเป็น
1.41 เท่าของแรงดัน ด้านขด เซกันดารี่ของหม้อแปลงแบบธรรมดา และ 0.71 เท่าสำหรับหม้อแปลงแบบมีแท็ปกลาง
(เมื่อไม่คิดการสูญเสีย เนื่องจากการเร็ก ติไฟเออร์) ตัวอย่าง เช่น หม้อแปลงแบบธรรมดา
15 โวลท์ มีค่าเรกูเลชั่นแฟกเตอร์ 10 เปอร์เซ็นต์ เมื่อผ่านวงจรเร็กติไฟเออร์แล้ว
จะสามารถจ่ายแรงดันไฟตรงได้ประมาณ 21 โวลต์ ขณะโหลดต้องการกำลังสูงสุด (ที่กระแส
1 แอมป์ และกำลังงาน 20 วัตต์ ) และ 23.1 โวลต์ ขณไม่มีโหลด และถ้าคิดการสูญเสียเนื่องจากการเร็กติไฟร์ด้วย
แรงดันไฟกระแสตรงทางเอาต์พุตจะลดลงเล็ก น้อยเนื่องจากมีแรงดัน บางส่วน ตกคร่อมที่ไดโอด
โดยวงจรรูปที่ 14 และ 15 การสูญเสียจากการเร็กติไฟร์มีค่าประมาณ 0.6 โวลต์และรูปที่
13 และ 15 มีค่าประมาณ 1.2 โวลต์

รูปที่ 13 วงจรจ่ายไฟตรงแบบเดียวใช้หม้อแปลงธรรมดาไม่มีแท็ปกลาง

รูปที่ 14 วงจรจ่ายไฟตรงแบบเดี่ยวใช้หม้อแปลงมีแท็ปกลาง

รูปที่ 15 วงจรจ่ายไฟตรงแบบคู่ไดโอดบริดจ์
สรุปการเลือกใช้งานหม้อแปลงก็เพียวแต่กำหนดค่าแรงดันไฟกระแสตรงทางเอาต์พุตและกระแสที่ต้องการใช้งาน
ซึ่ง ผลคูณของค่าทั้งสองนี้จะได้ค่า VA ต่ำสุดของหม้อแปลง และจากกราฟรูปที่
17 เมื่อทราบค่าแรงดันไฟฟ้ากระแสตรงทาง เอาต์พุตก็จะทราบค่าแรงดันด้านขดเซกันดารี่ของหม้อแปลงด้วย
|